George Emile Wagner wordt geboren in Winschoten op 7 september 1889. Hij huwt Henriëtte Verbeek (Amsterdam 15.08.?). Het paar krijgt 12 kinderen. Twee ervan sterven vroegtijdig. Hij is portretschilder in onder meer Den Haag. Van de kinderen is Henry Emile (Hans) de oudste. Andere broers zijn Rudolf, Emile (1921), George en Frits. Er zijn vijf zussen in het gezin. Zijn drie creatieve zoons Hans, Rudolf en Emile verbiedt hij om in zijn vak als kunstschilder te gaan, omdat er geen brood in te verdienen valt.
Geschiedenis
Henry Emile (Hans) wordt als oudste zoon geboren in Haarlem op 28 december 1916. Hij woont later in Den Haag en gaat naar het St. Canisius college in Nijmegen. Daarna volgt hij in Velp de kunstacademie, opleiding kunstschilder. Ook leert hij hier pottenbakken. In de Tweede Wereldoorlog vertrekt hij op vrijwillige basis naar Hannover en is daar etaleur. Na de oorlog komt hij naar Utrecht en ontmoet zijn toekomstige vrouw Johanna (J.F.M.E.) de Koning bij haar oom Piet de Koning. Deze is pottenbakker van de meer effen geglazuurde vazen. Daarnaast is oom Piet beeldhouwer en zoals vele in de familie de Koning zeer muzikaal. Hans en Johanna trouwen in 1947. In dat jaar start Hans ook als pottenbakker, maar door zijn opleiding kiest hij voor aardewerk met een decoratie. En de vraag naar dit type aardewerk is in het na-oorlogse Nederland heel gunstig. In 1949 gaat het bedrijf Potterie Hans Wagner officieel van start. Er is een werkplaats gevonden in de Dorstige Hartsteeg in Utrecht. Deze wordt omgebouwd tot pottenbakkerij en woonplek. Draaier is Barend Pot, Hans doet de decoraties en de modellen, Johanna zijn vrouw springt bij met allerlei mogelijke hand- en spandiensten en doet mede het invulwerk. Zij draait echter niet. Hier wordt in hetzelfde jaar 1949 zoon Hans geboren. Het werk wordt gesigneerd met HW. Gedurende het gehele bestaan van het bedrijf ligt de nadruk op met de schopschijf gedraaid handwerk. Uitzondering zijn bijvoorbeeld de driehoekige bakjes die aanvankelijk door broer Emile worden gegoten in een gietmal. Ook broer Rudolf helpt mee, maar overlijdt al spoedig na de oprichting van het bedrijf. Emile heeft dan later een pottenbakkerij aan de Oude Gracht waar hij zich specialiseert in gietwerk. Hij signeert met EW en een klaverblad. Later verhuist hij zijn bedrijf naar de omgeving van Emmen. De roodbakkende klei voor Potterie Hans Wagner wordt van Vingerling in Gouda betrokken. De glazuren komen uit Duitsland. Er is aanvankelijk één grote elektrische oven. Later komen er drie kleinere bij. Na enkele jaren verhuist het bedrijf naar pand Lange Nieuwstraat 64. In 1957 wordt het pand met advies van de architect Gerrit Rietveld verbouwd. Hier is de pottenbakkerij, het woonhuis en de kunstnijverheidzaak “Kunsthandwerk Het Wagenwiel” gevestigd. Rietveld heeft overigens aan Wagner het verzoek gedaan om een grote pot te draaien en te decoreren voor de Trianale in Milaan. De collectie wordt verder gepresenteerd op beurzen in Hamburg, Frankfurt, Brussel en Londen (Downingstreet). De levering van de karakteristieke keramiek met in het tinglazuur uitgekraste decors is te vinden in de betere kunstnijverheidszaken in Nederland, Duitsland en vooral ook België. Hans Wagner is daarbij zijn eigen vertegenwoordiger en bezorger. In januari 1960 krijgt hij en zijn vrouw bij afleveren van een bestelling op de terugweg uit Antwerpen een zwaar ongeluk. Hans is er ernstig aan toe. Er volgen maanden van revalidatie. Hij lijdt daarna aan geheugenverlies en zijn karakter veranderd sterk. Er zijn op dat moment tien medewerkers in het bedrijf. Door de ontstane situatie is er een grote terugval. Langzaam aan komt het bedrijf weer uit het dal. In 1969 volgt een tweede enorme tegenslag door het overlijden op twintigjarige leeftijd van de enige zoon Hans. Intussen verhuist het bedrijf – ter wille van de uitbreiding van het kinderziekenhuis – van Lange Nieuwstraat 64 naar nummer 76. Maar mede door het verlies van zoon Hans gaat het bergafwaarts en sluit het bedrijf in 1972. Hans overlijdt te Nieuwegein op 8 augustus 1991. Hij was een zeer creatief, gelovig en filosofisch mens en een denker.
Werk:
Het gaat om roodbakkende klei, veelal bedekt met een witte tinglazuur waarin decors zijn ingekrast en later met kleuren ingevuld. De signatuur is een H, aan de rechterzijde verbonden aan de W, waarop weer halverwege aan de rechterkant een horizontaal streepje vastzit. Broer Emile signeert met EW en een klaverblad. Een specialiteit zijn de naambekers. Deze dateren meer uit de periode 1965-1972. Verder zitten in het assortiment kom op voet, vazen, fruittesten, kaasstolpen, pindastellen en dergelijke. Maar daarnaast heeft Hans Wagner ook prachtige unica gemaakt. Kenmerkend zijn de Alberto Giacometti-achtige decoraties.
Interview op 5 augustus 2010 met mw. J.F.M.E. de Koning, weduwe van Hans Wagner. Verdere informatie is beschikbaar gesteld door de heer George Wagner, zoon van E.F. Wagner. Hiervoor heel hartelijke dank.
Afbeeldingen: Hans Wagner werkt aan een unica vaas, 1950s; draaier Barend Pot in actie, 1950s; decor op schotel van man met paard en rijtuig (hiervan ontstond de naam van de kunstnijverheidzaak "Het Wagenwiel"; tegeltafeltje; signatuur (bron Guido van den Heule).
George Emile Wagner wordt geboren in Winschoten op 7 september 1889. Hij huwt Henriëtte Verbeek (Amsterdam 15.08.?). Het paar krijgt 12 kinderen. Twee ervan sterven vroegtijdig. Hij is portretschilder in onder meer Den Haag. Van de kinderen is Henry Emile (Hans) de oudste. Andere broers zijn Rudolf, Emile (1921), George en Frits. Er zijn vijf zussen in het gezin. Zijn drie creatieve zoons Hans, Rudolf en Emile verbiedt hij om in zijn vak als kunstschilder te gaan, omdat er geen brood in te verdienen valt.
Geschiedenis
Henry Emile (Hans) wordt als oudste zoon geboren in Haarlem op 28 december 1916. Hij woont later in Den Haag en gaat naar het St. Canisius college in Nijmegen. Daarna volgt hij in Velp de kunstacademie, opleiding kunstschilder. Ook leert hij hier pottenbakken. In de Tweede Wereldoorlog vertrekt hij op vrijwillige basis naar Hannover en is daar etaleur. Na de oorlog komt hij naar Utrecht en ontmoet zijn toekomstige vrouw Johanna (J.F.M.E.) de Koning bij haar oom Piet de Koning. Deze is pottenbakker van de meer effen geglazuurde vazen. Daarnaast is oom Piet beeldhouwer en zoals vele in de familie de Koning zeer muzikaal. Hans en Johanna trouwen in 1947. In dat jaar start Hans ook als pottenbakker, maar door zijn opleiding kiest hij voor aardewerk met een decoratie. En de vraag naar dit type aardewerk is in het na-oorlogse Nederland heel gunstig. In 1949 gaat het bedrijf Potterie Hans Wagner officieel van start. Er is een werkplaats gevonden in de Dorstige Hartsteeg in Utrecht. Deze wordt omgebouwd tot pottenbakkerij en woonplek. Draaier is Barend Pot, Hans doet de decoraties en de modellen, Johanna zijn vrouw springt bij met allerlei mogelijke hand- en spandiensten en doet mede het invulwerk. Zij draait echter niet. Hier wordt in hetzelfde jaar 1949 zoon Hans geboren. Het werk wordt gesigneerd met HW. Gedurende het gehele bestaan van het bedrijf ligt de nadruk op met de schopschijf gedraaid handwerk. Uitzondering zijn bijvoorbeeld de driehoekige bakjes die aanvankelijk door broer Emile worden gegoten in een gietmal. Ook broer Rudolf helpt mee, maar overlijdt al spoedig na de oprichting van het bedrijf. Emile heeft dan later een pottenbakkerij aan de Oude Gracht waar hij zich specialiseert in gietwerk. Hij signeert met EW en een klaverblad. Later verhuist hij zijn bedrijf naar de omgeving van Emmen. De roodbakkende klei voor Potterie Hans Wagner wordt van Vingerling in Gouda betrokken. De glazuren komen uit Duitsland. Er is aanvankelijk één grote elektrische oven. Later komen er drie kleinere bij. Na enkele jaren verhuist het bedrijf naar pand Lange Nieuwstraat 64. In 1957 wordt het pand met advies van de architect Gerrit Rietveld verbouwd. Hier is de pottenbakkerij, het woonhuis en de kunstnijverheidzaak “Kunsthandwerk Het Wagenwiel” gevestigd. Rietveld heeft overigens aan Wagner het verzoek gedaan om een grote pot te draaien en te decoreren voor de Trianale in Milaan. De collectie wordt verder gepresenteerd op beurzen in Hamburg, Frankfurt, Brussel en Londen (Downingstreet). De levering van de karakteristieke keramiek met in het tinglazuur uitgekraste decors is te vinden in de betere kunstnijverheidszaken in Nederland, Duitsland en vooral ook België. Hans Wagner is daarbij zijn eigen vertegenwoordiger en bezorger. In januari 1960 krijgt hij en zijn vrouw bij afleveren van een bestelling op de terugweg uit Antwerpen een zwaar ongeluk. Hans is er ernstig aan toe. Er volgen maanden van revalidatie. Hij lijdt daarna aan geheugenverlies en zijn karakter veranderd sterk. Er zijn op dat moment tien medewerkers in het bedrijf. Door de ontstane situatie is er een grote terugval. Langzaam aan komt het bedrijf weer uit het dal. In 1969 volgt een tweede enorme tegenslag door het overlijden op twintigjarige leeftijd van de enige zoon Hans. Intussen verhuist het bedrijf – ter wille van de uitbreiding van het kinderziekenhuis – van Lange Nieuwstraat 64 naar nummer 76. Maar mede door het verlies van zoon Hans gaat het bergafwaarts en sluit het bedrijf in 1972. Hans overlijdt te Nieuwegein op 8 augustus 1991. Hij was een zeer creatief, gelovig en filosofisch mens en een denker.
Het gaat om roodbakkende klei, veelal bedekt met een witte tinglazuur waarin decors zijn ingekrast en later met kleuren ingevuld. De signatuur is een H, aan de rechterzijde verbonden aan de W, waarop weer halverwege aan de rechterkant een horizontaal streepje vastzit. Broer Emile signeert met EW en een klaverblad. Een specialiteit zijn de naambekers. Deze dateren meer uit de periode 1965-1972. Verder zitten in het assortiment kom op voet, vazen, fruittesten, kaasstolpen, pindastellen en dergelijke. Maar daarnaast heeft Hans Wagner ook prachtige unica gemaakt. Kenmerkend zijn de Alberto Giacometti-achtige decoraties.
Interview op 5 augustus 2010 met mw. J.F.M.E. de Koning, weduwe van Hans Wagner. Verdere informatie is beschikbaar gesteld door de heer George Wagner, zoon van E.F. Wagner. Hiervoor heel hartelijke dank.
Afbeeldingen: Hans Wagner werkt aan een unica vaas, 1950s; draaier Barend Pot in actie, 1950s; decor op schotel van man met paard en rijtuig (hiervan ontstond de naam van de kunstnijverheidzaak "Het Wagenwiel"; tegeltafeltje; signatuur (bron Guido van den Heule).