In 1883 richtte Wilhelm Wolff Freiherr von Gudenberg in 's-Gravenhage een kunstaardewerkfabriek op. Von Gudenberg, die afkomstig was uit Duitsland, had zich in 1880 in Nederland gevestigd. Aanvankelijk werkte hij enige tijd bij De Porceleyne Fles in Delft. Begonnen werd met het vervaardigen van 'Oud-Delfts'. Von Gudenberg kwam in 1884 in contact met Th.C.A. Colenbrander en er ontstond een samenwerking, waarbij de originele ideeen over kleuren en vormen van Colenbrander het karakter van de productie drastisch veranderden. In 1885 werd het bedrijf verplaatst naar de voormalige buitenplaats 'Rozenburg'. Tot medio 1889 werd het zogenaamde Colenbrander-aardewerk vervaardigd. Op nieuwe modellen vazen, kaststellen en schalen werden felle kleuren blauw, groen, oker en bruin in soms asymmetrische vlakken opgebracht. Vaak waren de versieringen een stilering van elementen uit de natuur. Daarnaast werden tegeltableaus vervaardigd met onder meer aan de Haagse School ontleende voorstellingen. De financiele resultaten waren niet in overeenstemming met de artistieke en zakelijke inspanningen. Von Gudenberg en Colenbrander verlieten in 1889 het bedrijf, dat daarna tot 1895 door verschillende directeuren werd geleid. Hoewel in deze periode verschillende kunstenaars als D. Harkink, J.C. Heytze en F.J. Mansveld in het bedrijf werkzaam waren, bleven de baten slecht. In 1895 kwam hierin verandering toen J. Jurriaan Kok (zie ook bij designers), reeds twee jaar esthetisch adviseur van de fabriek, tot directeur werd benoemd. D. de Ruiter, sinds 1894 als schilder werkzaam, werd in 1895 chef van de schilderzaal. Eén van de belangrijkste ontwikkelingen werd de productie van het zogenaamde eierschaalporselein, een dunwandig en licht aardewerk, waarmee in maart 1899 werd begonnen. Zowel materie als vorm en versiering waren van een ongewone kwaliteit en hiervoor bestond in Nederland en in het buitenland grote belangstelling. De ontwerpen waren van Jurriaan Kok, de beschildering werd uitgevoerd door o.a. S. Schellink, J.L. Verhoog, R. Sterken en W.F. Abspoel. De productie van het gedecoreerde aardewerk, tegels, tegellambriseringen en tegeltableaus vond daarnaast onverminderd voortgang. J. Toorop leverde ontwerpen voor tegeltableaus bestemd voor winkels van De Gruyter. De fabriek kreeg op 31 oktober 1900 het predikaat 'koninklijk'. In april 1909 werd begonnen met de productie van het zogenaamde Juliana aardewerk naar ontwerpen van Th.K.L. Sluyterman; dit kon echter de artistieke waarden van het eierschaalporselein niet benaderen. Toen Jurriaan Kok in 1913 het bedrijf verliet en in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, kwam de productie tot stilstand. De opheffing volgde in 1917.
Het gehele Rozenburg archief is in te zien in het stadsarchief van Den Haag.
Afbeeldingen: aanzicht van het bedrijf in 1888 (collectie Gemeentearchief den Haag); portret Jurriaan Jurriaan Kok (1861-1919) uit 1903; vaas, eierschaal porselein, 1911, h. 34,3 cm (Auctions Quittenbaum); tegelplaat met portret, schilder Gerke Henkes (coll. KenC); geschilderd signatuur.
Bibliografie:
Gelder Dr. H.E. van, Pottenbakkerskunst, in de reeks De Toegepaste Kunsten in Nederland, Rotterdam 1923.
Boot, Marjan e.a., Rozenburg 1883-1917, Geschiedenis van een Haagse fabriek, 1983.
Singelenberg-Van der Meer, M., Nederlandse keramiek- en glasmerken 1880-1940, 2001.
In 1883 richtte Wilhelm Wolff Freiherr von Gudenberg in 's-Gravenhage een kunstaardewerkfabriek op. Von Gudenberg, die afkomstig was uit Duitsland, had zich in 1880 in Nederland gevestigd. Aanvankelijk werkte hij enige tijd bij De Porceleyne Fles in Delft. Begonnen werd met het vervaardigen van 'Oud-Delfts'. Von Gudenberg kwam in 1884 in contact met Th.C.A. Colenbrander en er ontstond een samenwerking, waarbij de originele ideeen over kleuren en vormen van Colenbrander het karakter van de productie drastisch veranderden. In 1885 werd het bedrijf verplaatst naar de voormalige buitenplaats 'Rozenburg'. Tot medio 1889 werd het zogenaamde Colenbrander-aardewerk vervaardigd. Op nieuwe modellen vazen, kaststellen en schalen werden felle kleuren blauw, groen, oker en bruin in soms asymmetrische vlakken opgebracht. Vaak waren de versieringen een stilering van elementen uit de natuur. Daarnaast werden tegeltableaus vervaardigd met onder meer aan de Haagse School ontleende voorstellingen. De financiele resultaten waren niet in overeenstemming met de artistieke en zakelijke inspanningen. Von Gudenberg en Colenbrander verlieten in 1889 het bedrijf, dat daarna tot 1895 door verschillende directeuren werd geleid. Hoewel in deze periode verschillende kunstenaars als D. Harkink, J.C. Heytze en F.J. Mansveld in het bedrijf werkzaam waren, bleven de baten slecht. In 1895 kwam hierin verandering toen J. Jurriaan Kok (zie ook bij designers), reeds twee jaar esthetisch adviseur van de fabriek, tot directeur werd benoemd. D. de Ruiter, sinds 1894 als schilder werkzaam, werd in 1895 chef van de schilderzaal. Eén van de belangrijkste ontwikkelingen werd de productie van het zogenaamde eierschaalporselein, een dunwandig en licht aardewerk, waarmee in maart 1899 werd begonnen. Zowel materie als vorm en versiering waren van een ongewone kwaliteit en hiervoor bestond in Nederland en in het buitenland grote belangstelling. De ontwerpen waren van Jurriaan Kok, de beschildering werd uitgevoerd door o.a. S. Schellink, J.L. Verhoog, R. Sterken en W.F. Abspoel. De productie van het gedecoreerde aardewerk, tegels, tegellambriseringen en tegeltableaus vond daarnaast onverminderd voortgang. J. Toorop leverde ontwerpen voor tegeltableaus bestemd voor winkels van De Gruyter. De fabriek kreeg op 31 oktober 1900 het predikaat 'koninklijk'. In april 1909 werd begonnen met de productie van het zogenaamde Juliana aardewerk naar ontwerpen van Th.K.L. Sluyterman; dit kon echter de artistieke waarden van het eierschaalporselein niet benaderen. Toen Jurriaan Kok in 1913 het bedrijf verliet en in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, kwam de productie tot stilstand. De opheffing volgde in 1917.
Het gehele Rozenburg archief is in te zien in het stadsarchief van Den Haag.
Afbeeldingen: aanzicht van het bedrijf in 1888 (collectie Gemeentearchief den Haag); portret Jurriaan Jurriaan Kok (1861-1919) uit 1903; vaas, eierschaal porselein, 1911, h. 34,3 cm (Auctions Quittenbaum); tegelplaat met portret, schilder Gerke Henkes (coll. KenC); geschilderd signatuur.
Object(en) van het Bedrijf: